Bart Heeling

De SO+ klas – weer toegang tot ontwikkeling

De SO+ klas – weer toegang tot ontwikkeling

Vier jaar geleden begonnen we aan een bijzonder avontuur op onze school voor speciaal onderwijs, SO de Aventurijn in Emmen. 

Vanuit zorgen over het toegenomen aantal thuiszittende kinderen en de wens om onderwijs en jeugdzorg meer met elkaar te verbinden, hebben wij een onderwijs-zorgarrangement opgezet, een zogenaamde SO+ klas. De ultieme samenwerking tussen RENN4, stichting voor gespecialiseerd onderwijs in Noord Nederland en Yorneo, een Drentse organisatie op het gebied van hulp aan kinderen en jongeren tussen 0 en 23 jaar bij complexe opvoedproblemen. Gesteund door samenwerkingsverband en gemeente zijn we in september 2020 gestart met wat toen nog de pilot was.

Kinderen krijgen in deze SO+ klas de kans om op een laagdrempelige manier in kleine stapjes weer toe te werken naar een vorm van onderwijs (in sommige gevallen dagbesteding), maar in ieder geval een plek waar zij zich (weer) kunnen ontwikkelen, erbij horen, kunnen participeren. De klas wordt bezet door een leerkracht en een hulpverlener van Yorneo. Samen bedienen en begeleiden wij deze kinderen in een klein groepje of zelfs individueel. Kleine haalbare doelen worden samen met het kind opgesteld en regelmatig geëvalueerd, er wordt gewerkt in fases en de periode in de klas is relatief kort. Dat houdt het proces dynamisch en geeft kind én ouders het gevoel van eigenaarschap.

Inmiddels na vier jaar hebben enkele tientallen kinderen over de drempel van ons lokaal mogen stappen. Voor meerdere van hen hebben we een vervolgplek in het onderwijs kunnen vinden, hetzij op onze eigen school, hetzij op een andere onderwijsvoorziening. In uitzonderlijke gevallen bleek ‘school’ gewoon niet de plek te zijn; ook dát kan een uitkomst van deze klas zijn. In zo’n geval komt de ambulante leerkracht in actie en kan op locatie individueel onderwijs aangeboden worden. Desgewenst kan er dan ook extra behandeling worden gezocht.

Enkele dagen geleden heb ik contact gezocht met m’n eerste leerling in de SO+ klas. Marnix. Z’n naam mag gedeeld worden van zijn ouders, maar vooral van hemzelf. Ik heb vaak over hem geschreven.

Met begrip, structuur en liefde bereik je veel!

Marnix was al diverse malen uitgevallen in het onderwijs en kon zelfs niet meer in een groep op een cluster 4 school, waardoor hij thuis kwam te zitten. In goed overleg tussen ouders, school en Yorneo kwam hij als eerste leerling in ‘mijn’ klas. Voorzichtig zijn we begonnen. Eerst met de basisvaardigheden, zoals binnenkomen, lekker gaan zitten en met elkaar praten. Maar al snel kwam de wens om te leren, om met andere kinderen om te gaan en ontstond er een voorzichtige blik naar de toekomst. Zijn diepe denken, empathie voor andere mensen en zijn prachtige vragen zullen me altijd bijblijven. Ik vraag me nog steeds af wie er méér heeft geleerd in die tijd; Marnix of ik. 

Al binnen enkele maanden kon hij overstappen naar een zorgintensieve basisschool in de buurt. Hij heeft nog lastige momenten gekend, maar inmiddels is hij officieel schoolverlater en mag hij na de zomer starten op een reguliere voortgezet onderwijsschool. Een groot succes. 

En z’n moeder zei enkele dagen geleden tegen mij: ‘Vóór de SO+ klas was zijn toekomst niet rooskleurig en kregen we te horen dat hij nooit naar een ‘normale’ school zou kunnen. Maar hij bleek ondervraagd te worden. Hij is onze grote inspiratiebron en zo zie je maar weer dat er met begrip, structuur en liefde veel bereikt kan worden!’

De SO+ klas op de Aventurijn in Emmen. Een kleinschalig onderwijs-zorgarrangement voor kinderen die op dit moment nog niet toe zijn aan groepsgewijs onderwijs, maar die net als alle andere kinderen recht hebben op een plek waar zij zich verder kunnen ontwikkelen. Ontwikkelrecht dus.