In Nederland werken mensen in allerlei initiatieven aan een verandering van de Leerplicht in de richting van een Leerrecht of een Ontwikkelrecht. Eén daarvan is de beweging Vliegwiel Ontwikkelrecht in de drie noordelijke provincies. Het gaat hier om die kinderen en jongeren die tussen de onderwijswal en het jeugdzorgschip vallen, die stilstaan in hun ontwikkeling.
Gelukkig zijn er leerkrachten, jeugdzorgmedewerkers en anderszins betrokken professionals die er in slagen met één of een paar jeugdigen stappen in hun ontwikkeling te zetten. Dit doen ze door het ‘anders’ te doen; door te beginnen met: ‘hoe zou jij je willen ontwikkelen?’ en daar samen een eigen route voor te kiezen. En dat werkt, het kan, anders! Zoals in de Kunstroute, waar jeugdigen ervoor kiezen om samen met een student van Kunstacademie Minerva of het Prins Claus Conservatorium kunst te maken: tekeningen, schilderijen, beelden, muziek. Dat dit een succes is, was te zien (en te horen) op de expositie van de kunstwerken afgelopen zomer in Assen. Opverende kinderen, trotse studenten, ouders en begeleiders. Hieronder een video met meer informatie over de Kunstroute en beeld van de expositie.
Deze beweging heeft toekomst; ze verdient nadrukkelijk verbreding en verdieping. Ze past namelijk naadloos in een grotere maatschappelijke ontwikkeling, in wat door bijvoorbeeld Hans Boutellier en Jan Rotmans ‘de paradigmawisseling van deze tijd’ wordt genoemd. Daarbij zit het ‘m in de transformatie die teweeggebracht wordt: van doelmatigheid naar aandacht, van efficiëntie naar vertrouwen, van beheersen naar ruimte geven, van systeem- naar mensgericht.
Tegen deze achtergrond heb ik voor deze beweging een ‘onderlegger’ geschreven waarin ik de initiatieven met vliegwielen vergelijk; een goede slinger op het juiste moment brengt de beweging op gang. Ook kreeg het geheel van initiatieven een kop en een staart, een structuur, waarmee de vliegwielen ook tandraderen werden die in elkaar grijpen en zo een maatschappelijke beweging vormen.
Gaandeweg werken we zo aan het narratief van deze beweging; aan een goed verhaal om te kunnen verspreiden en draagvlak te creëren. Draagvlak en enthousiasme onder de jeugdigen en hun ouders, onder de professionals die met de jeugdigen werken, maar ook bij de bestuurslaag in onderwijs, jeugdzorg en (lokale) overheid. Duidelijk maken dat er meer speelruimte nodig is om jeugdigen zich te kunnen (laten) ontwikkelen, anders.
Als je meer wilt weten of mee wil doen: Beweging Ontwikkelrecht
Ben Plandsoen denkt mee, schrijft teksten, houdt toezicht, heeft ‘PlanB’, is politicoloog en was wethouder.