Als professional moet je oog hebben voor de manier van ‘invoegen’ bij een gezin in een eerste contact. Zeker als dat gezin is verwikkeld in allerlei conflicten met het onderwijs, de jeugdhulp, de gemeente. Hoe leg ik contact, hoe zorg ik voor wederzijds vertrouwen, hoe gebruik ik mijn taal. Wat roep ik er mee op en kan ik mijn eigen overtuigingen en opvattingen even parkeren in deze chaos.

Als jouw eerste contact een doorbraak is – omdat een gezin het idee heeft dat ze jou kunnen vertrouwen – gebeurt er van alles. Je hangt twee uur aan de telefoon en krijgt intieme dingen te horen. Dat is opluchting over het begrip dat je toont, maar tegelijk ook een eerste stap in het binnentrekken in hun kamp. Ze willen je heel begrijpelijk als professional aan hun kant hebben staan. Ze claimen je. Terwijl jij juist geen kant wil en moet kiezen. Dat betekent dat je ook zoekt naar momenten waarop je kritische vragen kunt stellen om weer gepaste afstand te krijgen.

Het is een proces van stapjes vooruit en stapjes achteruit. Ik wil toch wel praten met dat samenwerkingsverband, zegt vader. Om een dag later te zeggen: doe het toch maar niet. Dan helpt het om (zachtjes) te wijzen naar het feit dat hij wel bereid was zo’n stap te nemen, omdat duidelijk was dat daar wat mee viel op te lossen. En om die oplossing ging het toch. Dus je maakt toch een afspraak dat er iemand langs komt. Daar ben je dan bij als steun voor de stap.

Maar als je een tijd meeloopt met een gezin, moet je ook nadenken over het ‘uitvoegen’. Hoe kan ik dit gezin en alle partijen erom heen loslaten zonder dat iedereen weer tien stappen terugdoet?

Hoe kan ik dit gezin en alle partijen eromheen loslaten zonder dat iedereen weer tien stappen terugdoet?

Dat kan bijvoorbeeld als vader zelf ander gedrag laat zien. Zoontje komt boos thuis van school omdat de juffrouw iets lelijks tegen hem gezegd zou hebben. Vader zegt dan: misschien moet je eerst de juffrouw eens vragen wat ze heeft bedoeld. Praat er maar eens met haar over.

Datzelfde kun je vader voorhouden als hij een boodschap van school meteen ziet als een negatieve waarheid over het gezin. Misschien moet je eerst vragen wat ze bedoelen? Dat zijn stappen naar uitvoegen, naar oplossingen, naar antwoorden. Een professional mag dan ook laten zien zaken niet te weten. Dat is onderdeel van het proces waarin het betrekken van ouders overgaat in het samen regelen van het vertrekken.

Over de auteur

Marjan Veenstra legt zich toe op de unieke samenwerking van ouders en professionals en de relatie die ze opbouwen.